۱۱
مهر
۱۴۰۴
اینستاگرام؛ از واقعیت تا مجاز
شناسه مطلب :

در اینستاگرام، عکس پذیرفته شدهترین شیوه برای اثبات حضور اجتماعی یک کاربر میباشد. قرار دادن عکسهای وعدههای غذایی در اینستاگرام و به اشتراک گذاشتن آنها با دوستان تبدیل به امری متداول و همهگیر شده است. شاید به باور برخی چنین بهنظر برسد که عکس گرفتن از چیزی که میخوریم، شرکت در مسابقهای منحرف، رقابتجویانه و بدون مفهوم است.
اینستاگرام امکانی به افراد در طبقات و سطوح اجتماعی مختلف برای دیده شدن میدهد که انگیزۀ هر فرد از به اشتراک گذاری علایقش از دیگری را متمایز میکند. برخی زنان خانهداری که تا پیش از ورود اینستاگرام فرصتهای بسیاری را برای به ثمر رساندن استعدادهای خود از دست دادهاند، افرادی علاقهمند به مقولۀ آشپزی و شیرینی پزی، کاربران جو زده و بلاتکلیف در پهنۀ وسیع دنیای مجازی که ولع به نمایش گذاشتن خویش را به تصویر میکشند و ... همه انگیزهها و دلایل مختلف و منحصر به فردی در خصوص تصاویر اشتراکی خود دارند.
برای درک بهتر چرایی محبوبیت اینستاگرام و تببین تأثیر این شبکۀ اجتماعی پرطرفدار، به بررسی دلایل و انگیزههای افراد در خصوص به اشتراک گذاری تصاویر وعدههای غذایی میپردازیم.
سهیل 28 ساله و متأهل میگوید: «در کل من لایف استایل را خیلی دوست دارم. استوریهایی که میگذارم معمولاً داستان گونه بوده و روایت یک روز از زندگی من است؛ به این صورت که یک موضوع خاص مثل پیادهروی را در ذهنم میچینم و از زمانی که از خانه بیرون میزنم لحظهها و حس و حالم و چیزهایی که در مسیر برایم جذاب هستند و یا آهنگی که آن روز به من مزه کرده را استوری میکنم تا زمانی که گردشم تمام میشود. خب مسلماً در این مسیر من صبحانه، ناهار و شام هم میخورم و این را جزیی از آن داستان و گردش میدانم. پیش آمده از خانه کتلت درست کردم و با خودم بردم و از آن عکس گرفتهام. هیچ نیت خاصی در این موضوع نیست به جز اینکه راوی زندگی خودم برای یک روز باشم، آن هم نه صرفاً برای دوستانم بلکه برای سالهای آینده که خودم زندگی و حس و حالم را ببینم و حالم خوب شود. من از سال 86 خیلی در فیس بوک فعال بودم و الان که عکسها و ویدئوهای خودم را میبینم حس غریبی دارم که چقدر شاد و خوشحال بودم و حالا چقدر درگیر زندگی شدهام.»
ترنم 35 ساله و متأهل میگوید: «اینستاگرام برای من یک آلبوم مجازی است که در آن یکسری از دوستان و آشنایان عزیزم را دارم که لحظاتم را با آنها به اشتراک میگذارم تا بدانند به یادشان هستم با فلان غذا و یا از دستور غذایشان استفاده کردم و یا با دادن غذا از آنها تشکر کردم یا مثلاً کسانی که خودشان اینستاگرام ندارند و به من لطفی کردهاند و من نمیتوانم آنها ببینم و از آنها تشکر کنم، از طریق به اشتراک کذاری و دیدن فرد مشترکی که بین ما هست این کار را میکنم.»
مهرداد 18 ساله و مجرد میگوید: «شاید به دلیل این است که یک مسئلۀ نرمال اجتماعی بوده و اینکه وقتی یک شخص در یک مسئلۀ نرمال اجتماعی شرکت کرده و مقام کسب کند، برایش لذت بخش است. این نُرم که بقیه با این کار حسرت بخورند یا اینکه در چارچوب تعیین شده هنرمندانه رفتار کرد، باید لذت بخش باشد.».
مونا 33 ساله و متأهل میگوید: «بعضی خوردنیها یا غذاهایم را که میگذارم برای این است که حالا یا نوع تزئین را یاد بگیرند یا دسرها و شیرینیهایی را که در خانه میشود درست کرد را به بقیه هم اطلاع بدهم. چون وقتی عکس آنها را ببینند، طرز تهیۀاش را از من میپرسند. بعضی وقتها هم برای این است که دل بعضی مخاطبانم را آب کنم و یک جورهایی اذیتشان کنم ولی کلاً دوست دارم اگر هنری بلدم – حالا چه خوراکی و چه غیرخوراکی – در فضای مجازی هم بگذارم تا بقیه هم ببینند و لذت ببرند.»
بیتا 37 ساله و مجرد میگوید: «گاهی دلتنگیام را با درست کردن غذا و همراه با موزیک به اشتراک میگذارم و از این طریق با بعضی دوستانم ارتباط برقرار میکنیم و از حال هم باخبر میشویم. بعضی وقتها روزهایت شبیه قیمه یا فسنجان و یا به پیچیدگی یک دلمه میشود. گاهی هم باید مثل قورمه جا بیفتی. البته من بیشتر طبخ غذا را به اشتراک میگذارم تا سرو غذا، مگر اینکه در اخر حرفی برای گفتن داشته باشم. سرو غذا بیشتر شبیه ایستگاه راهآهن خالی است که با یک چمدان ایستادهای و قطاری نیست. یک بوق ممتد....»
رضا 32 ساله و متأهل میگوید: «چند نمونه غذا هستند که من خیلی خوب آنها را درست میکنم حتی بعضی از اقوام هر وقت هوس این نوع غذاها را میکنند، از من میخواهند تا برایشان درست کنم. از اینکه عکس غذایی را که خودم میسازم را در فضای مجازی با سایرین به اشتراک بگذارم، حس خوبی دارم و شاید دلیلش هم این است که دوست دارم بقیه مرا تحسین کنند و از این طریق به یک رضایت درونی نسبی دست پیدا میکنم.»
فاطمه 26 ساله و مجرد میگوید: «آخرین باری که عکس غذا در استوری منتشر کردم، قصدم معرفی یکی از غذاهای بومی استان بوشهر بود. مواقعی هم پیش میآید که بدون هیچ هدف خاصی و تنها به دلیل جذابیت عکس برای خودم یا علاقهام به محتوای تصویر این کار را انجام میدهم و از نظر من نکتۀ منفیای در این مسئله وجود ندارد و افراد بر حسب علاقهشان به موضوعی خاص، امکان به اشتراک گذاری علایقشان با دیگران را دارند؛ همانگونه که یک شخص مایل است کتاب مفیدی را که خوانده با دیگران سهیم شود، اشتراک غذا و نوشیدنی هم میتواند همین معنا را داشته باشد. البته در مورد کسانی که کوچکترین جزئیات زندگیشان را – بیآنکه حتی خودشان بدانند چرا – منتشر میکنند، هیچ نظری ندارم.»
مطلب فوق سال 1398 در سیراف خبر منتشر شده است.