ایرن واعظ‌زاده   کرونا؛ گفتن و نوشتن در مورد این ویروس همه گیر که ابری سنگین و سیاه بر زندگانی مردم دنیا کشیده و بارانی اسیدی را حواله‌ی جان آدمی کرده، تمامی ندارد؛ ویروسی که تبعیض نمی‌شناسد و مرد و زن، پیر و جوان، فقیر و ثروتمند و در یک کلام، همگان را از وجودش بی‌نصیب نگذاشته است. لازم به بیان نیست که هیچ تحقیق پزشکی ثابت نکرده که کودکان از ابتلای به این ویروس مصون بوده و خطری آنان را تهدید نمی‌کند. در نگاه اول، کودکان عادی آسیب پذیرترین گروه جامعه در مواجهه با شیوع این بیماری ویرانگر محسبوب می‌شوند و اگر زاویه‌ی دید را اندکی گسترده‌تر کنبم، می‌بینیم که کودکان کار، همان بچه‌های معصومی که سر چهارراه‌ها و در پشت چراغ قرمزها با گل و دستمال و آدامس لابه‌لای ماشین‌ها می‌گردند تا پول سیاهی را با هزار منت دریافت کرده و به زخم‌های بی‌شمار زندگیشان بزنند، به علت ارتباط گسترده و مستقیم با جامعه، گزینه‌های اول شکار این بلای همگانی هستند. آنان که اغلب دچار سوءتغذیه بوده و فشار جسمی و روانی شدیدی را نیز متحمل می‌شوند، بدون داشتن دستکش و ماسک در خیابان‌ها و در سطح شهر در تردد می‌باشند که همین موارد آسیب پذیری آنان در مقابل شیوع کرونا را چند برابر می‌کند. از سوی دیگر، این کودکان که اکثراً افغان هستند، در صورت گرفتار شدن به این ویروس، به علت هزینه‌های گزاف درمان و مشکلات پذیرش کودکان بدون اوراق هویتی، امکان مراجعه به مراکز درمانی را از دست خواهند داد. اما چه باید کرد؟ انجمن دانشجویی و مردم نهاد جمعیت امام علی بوشهر از جمله تشکل‌های سازمان یافته و ساختارمندی است که به منظور حفاظت و ایمن سازی این کودکان از ویروس کرونا دست به اقداماتی در این راستا زده است. علی برزگر، مدیر عامل جمعیت امام علی بوشهر در این باره به پیام عسلویه می‌گوید: «وقتی یک ویروس همه گیر مثل کرونا بروز می‌کند، کودکان کار پیش قراول و ردیف اول در معرض آسیب قرار گرفتن این بیماری بوده و نیازمند توجه دوچندان - چه از جنبه‌ی آموزش و چه از جنبه‌ی معیشتی و ارتقا بهداشت فردی - هستند و ما باید وارد میدان شده و نگذاریم آن‌ها نیز به این بیماری دچار شوند.» او با اشاره به اینکه بسیاری از کودکان کار به دلیل مشکلات اقتصادی مشغول به کار شده‌اند، تصریح می‌کند: «در این اثنا که وضعیت اقتصادی و معیشتی خانواده‌ها به هم ریخته است، شاهد افزایش کودکان کار هستیم و این مسئله‌ای است که ما به صورت عینی مشاهد کرده و با آن درگیر می‌باشیم.» برزگر ادامه می‌دهد: «با توجه به معضل شیوع ویروس کرونا، ما سعی کردیم آموزش‌های لازم را به خانواده‌ها داده و آنان را اقناع کنیم تا کودکان خود را برای کار بیرون نفرستند. چه کودکی که بخواهد زباله گرد باشد چه کودکی که سر چهارراه‌ها کار کند یا هر شکل دیگری که کار کودک باشد، آن کودک باز در معرض آسیب جدی در مقابل این ویروس قرار دارد، چراکه به صورت جدی با محیط بیرون و با افراد زیادی در ارتباط است؛ بنابراین، لازم است ما جایگزینی برای آنان داشته باشیم.» وی در خصوص برنامه‌های که جمعیت امام علی بوشهر جهت به حداقل رساندن این آسیب‌ها در نظر گرفته است، اذعان می‌دارد: «از همان روزهای ابتدایی شیوع ویروس کرونا، ما برنامه‌ ریزی‌هایی برای پیشگیری از این آسیب‌ها در نظر گرفتیم که از جمله این برنامه‌ها، آموزش به این کودکان و خانواده‌هایشان در مورد شست‌وشوی دست‌ها، رعایت اصول بهداشت فردی، عدم خروج از منزل و ... بود.» این فعال حوزه‌ی کودکان کار می‌افزاید: «این کودکان ناچار به کار هستند تا چرخ اقتصادی خانه بچرخد؛ در واقع، پدر و مادر و همه‌ی اعضای خانواده باید کار کنند چون آنان پس اندازی نداشته و در لحظه زندگی می‌کنند و هر آنچه به دست می‌آورند را خرج می‌کنند و وقتی هیچ کس از خانه خارج نشود و کار نکند، معیشتان به خطر خواهد افتاد؛ لذا، ما بسته‌های معیشتی و اقلام غذایی را در اختیارشان قرار داده و آن‌ها را به صورت دو هفته یک بار در بین این خانواده‌ها توزیع می‌کنیم تا مواد غذایی شان تأمین باشد و حداقل از خانه بیرون نروند.» علی برزگر بیان می‌کند: «مورد دیگری که باید به آن توجه کرد، کودکان زباله گرد هستند که در انبارهای دپو و تفکیک زباله زندگی می‌کنند. آنان نیز مجبور به کار هستند.» مدیر عامل جمعیت امام علی بوشهر ادامه می‌دهد: «کودک زباله گرد با یکی از بدترین اشکال کار کودک، یعنی زباله مواحه است که خودش منبع عظیمی از انواع بیماری‌ها و آسیب‌های جسمی و روحی به شمار می‌رود و این بچه‌ها مجبور به تحمل آن هستند.» وی اضافه می‌کند: «هیچ راهی برای نگه داشتن این بچه‌ها وجود ندارد چون حتی اگر آنان برای کار هم نروند، باز در این انبارها ساکن بوده و در چنین وضعیت نامطلوبی زندگی می‌کنند و متأسفانه با هیچ ترفندی نمی‌شود این بچه‌ها را اقناع کرد.» این فعال مدنی در ادامه عنوان می‌کند: «ما آموزش را برای این کودکان در اولویت گذاشته و شش پک بهداشتی شامل ماسک، دستکش، ژل و مواد ضدعفونی کننده و مواد شوینده و در کنار آن، آموزش استفاده از آن‌ها را در بین این کودکان توزیع کردیم تا باعث رعایت و ارتقا نظافت و بهداشت فردیشان شود.» برزگر در پایان با بیان اینکه مسئله‌ی کار کودکان، مسئله‌ی دیروز و امروز شهر ما نیست، اظهار می‌دارد: «درست است که این موضوع در سال‌های اخیر رشد پیدا کرده و برخی سازمان‌های مردم نهاد و دستگاه‌های دولتی وارد عمل شدند، اما باید گفت عملکرد آنان به شکل جزیره‌ای بوده و هنوز به صورت سیستمی و مدیریت مسئله‌ی کار کودکان که در جهت حذف آن باشد، در نیامده و همین باعث می‌شود ما با این پدیده‌ی بسیار گسترده مواجه باشیم.»   منتشر شده در شماره 1393 روزنامه پیام عسلویه